Bij zowel poezen als katers komt een goedaardige, maar zeer vervelende, zwelling van de melkklieren voor die Fibroadenomateuze Hyperplasie wordt genoemd. De populaire benaming ”Dolly Parton Syndroom” geeft u wellicht een duidelijker beeld van hoe deze aandoening eruit ziet. Fibroadenomateuze Hyperplasie is een bovenmatige groei (hyperplasie) van bindweefsel (fibro) en klierweefsel (adenomateus) ten gevolge van het hormoon Progesteron. Het is, zoals eerder gezegd, een goedaardige zwelling en dus geen vorm van kanker.
Het Progesteron kan aangemaakt zijn in het lichaam zelf (dus lichaamseigen) of toegediend van buitenaf (Poezenpil).

Symptomen

De naam ”Dolly Parton Syndroom” zegt het al: de melkklieren van de poes of de kater (mannelijke zoogdieren hebben ook melkklieren) zwellen enorm op. Ze kunnen zelfs zo groot worden dat ze bij het lopen over de grond slepen en het kan dan ook voorkomen dat de huid van de melkklieren beschadigd raakt en dat er zweren ontstaan.

De zwelling kan ontstaan in één of meerdere melkklieren, soms zijn zelfs alle melkklieren aangetast. Het weefsel voelt vrij stevig aan. In het begin is er meestal geen sprake van pijn, maar op den duur (en zeker als er secundair ontstekingen ontstaan) kunnen de zwellingen wel pijnlijk worden. De poezen zijn er mogelijk ook ziek van: slechte eetlust, sloomheid, pijn en soms een versnelde hartslag.

Progesteron

Progesteron is een hormoon dat na de eisprong wordt geproduceerd in het weefsel van het “littekentje” van de eisprong in de eierstokken. Het zorgt ervoor dat, als er na een dekking een zwangerschap optreedt, deze in stand wordt gehouden. Ook als er geen dekking en zwangerschap plaatsvindt, wordt er Progesteron geproduceerd maar dan normaliter gedurende een veel kortere periode. Dit hormoon blijkt nu, vooral bij langdurig hogere bloedspiegels, ook een enorme zwelling van de melkklieren bij de kat te kunnen veroorzaken.
Wij zien de aandoening dan ook bij poezen die niet gesteriliseerd zijn en dus een actieve cyclus hebben, waarbij regelmatig gedurende een bepaalde periode Progesteron wordt geproduceerd. Maar het kan ook voorkomen bij schijndrachtige en drachtige poezen die dus gedurende 40-50 dagen resp. 9 weken een hoge Progesteron spiegel hebben.
En verder zowel bij poezen als katers(!) die Progesteron preparaten toegediend krijgen van buitenaf.

Poezenpil

De Poezenpil is zo’n Progesteron preparaat. Krolsheid voorkomen met de Poezenpil brengt dus o.a. het risico met zich mee van het ontstaan van Fibroadenomateuze Hyperplasie.
Er bestaan diverse merken poezenpillen, er is ook een zgn. “Minipil” op de markt. Deze Minipil zou minder hormonen bevatten en dus minder kans op bijwerkingen hebben. Het is echter zo dat in de “gewone” pil 5 mg Medroxyprogesteron acetaat en in de “Minipil” 2 mg Megestrol acetaat zit. Er is dus sprake van een ander type Progesteronderivaat, zodat doseringen onderling eigenlijk niet vergeleken kunnen worden. De term “Minipil” is dus enigszins misleidend en biedt in feite helemaal geen voordelen ten opzichte van de “gewone” poezenpil. De kans op het ontstaan van bijwerkingen (zoals bijv. Fibroadenomateuze Hyperplasie, maar ook suikerziekte en baarmoederontsteking (eveneens een gevreesde bijwerking van Progesteron gift!) is dus met deze “Minipil” even groot als met de “gewone” pil.

Diagnose

Het klinisch beeld en de voorgeschiedenis geven meestal duidelijkheid genoeg. Bij twijfel kunnen weefsel biopten uitkomst bieden. Eventueel kan er vocht uit de klieren worden gemasseerd om cytologisch en/of bacteriologisch te onderzoeken of er sprake is van een tumor of bijkomende ontsteking.

Behandeling

Bij poezen die nog niet gesteriliseerd zijn, is het verstandig om z.s.m. een sterilisatie uit te voeren. Hierdoor is in één maal de Progesteron productie weg, de eierstokken worden immers verwijderd bij sterilisatie. Katten die Progesteron preparaten toegediend krijgen, moeten daar natuurlijk direct mee stoppen!
Verder is gebleken dat het gebruik van een Progesteron receptor blokker een zeer snelle vermindering van de melkklierzwelling kan veroorzaken. Deze medicijnen bezetten a.h.w. de receptoren voor Progesteron in het melkklierweefsel waardoor Progesteron zijn invloed op het melkklierweefsel (hyperplasie) niet meer kan uitoefenen. In bepaalde gevallen zal dit middel dan ook geïnjecteerd (kunnen) worden bij een poes met melkklierzwelling (bijv. in afwachting van de operatie-afspraak), maar dit zal daarna z.s.m. opgevolgd moeten worden met sterilisatie.
Bij sommige poezen en in vergevorderde stadia van Fibroadenomateuze Hyperplasie, is operatief verwijderen van de aangetaste melkklieren noodzakelijk, vooral als er sprake is van zweren of zelfs necrose (afsterven) van de huid van de melkklieren.