Gezond gebit hond
– 4 van de 5 honden van drie jaar en ouder hebben last van parodontale aandoeningen
– Belangrijkste oorzaak daarvan is de vorming van tandplak en tandsteen
– Toch geeft 90% van de hondenbezitters aan dat dit niet voor hun hond geldt
– Tijdige behandeling van gebitsproblemen voorkomt ernstige klachten
Tandsteen
Door de bacteriën in de bek ontstaat tandplaque. Dit vormt een dun laagje op de tanden en kiezen. Door een reactie met het speeksel verkalkt de tandplaque tot tandsteen. Op het tandsteen hecht de tandplaque nog sneller en zo wordt de laag tandsteen steeds dikker. Hierdoor gaat het tandsteen ontsteken en uiteindelijk ontstaan er ook ontstekingen in het steunweefsel om de tandwortels. Ze gaan dan los zitten en vallen uit. Dit hele proces is erg pijnlijk en het stinkt. Ook kunnen bacteriën via het ontstoken tandvlees in de bloedbaan komen waardoor er hart-, nier- en gewrichtsproblemen kunnen ontstaan.
Wat doe ik als mijn huisdier tandsteen heeft?
Heeft uw hond of kat tandsteen, dan is het erg belangrijk dat dit verwijderd wordt. Dit gebeurd onder narcose met een ultrasoon reinigingsapparaat. Ook het tandsteen dat onder het tandvlees zit wordt zo weggehaald. Vooral dit tandsteen zorgt voor veel ontstekingen. Tanden en kiezen die loszitten worden getrokken zodat uw huisdier hier geen last meer van heeft.
Hoe voorkom ik in de toekomst vorming van tandsteen?
Na het reinigen is het absoluut noodzakelijk dat u zelf ook iets doet. Al 24 uur na de reiniging ontstaat er nieuwe tandplaque en begint het hele proces weer opnieuw.
Om te beginnen kunt u speciale voeding geven. Dit is bijv. Royal Canin Dental. De structuur, vorm en grootte van de brokken zorgen voor een reiniging van de tanden. Verder zitten er stoffen in die vorming van tandsteen en tandplaque verminderen.
Ook zijn er kauwstrips.
Het beste is het echter als u de tanden van uw huisdier poetst.
Hoe poets ik de tanden van mijn huisdier?
Het beste is het om pups en kittens van jongs af aan te laten wennen aan het tanden poetsen, maar ook uw oudere dieren kunt u het leren. U begint eerst met heel simpel de lip op te tillen. Dit doet u een paar dagen. Doe dit bijvoorbeeld voor het spelen of wandelen. Het spelen en wandelen wordt zo een beloning. Daarna gaat u steeds een stapje verder. Eerst kunt u met een gaasje gedoopt in bouillon de voortanden afvegen. Als dat goed gaat doet u ook de kiezen en daarna eventueel de binnenkant van de tanden en kiezen. Elk stapje houdt u een aantal dagen vol. Als dit allemaal goed gaat kunt u het proberen met een speciale tandenborstel en tandpasta voor dieren (bij ons verkrijgbaar). Hier zit een lekker smaakje aan.
Doorgaans is 2 tot 3 keer per week tanden poetsen voldoende. Elk stapje is mooi meegenomen.
Ook als het alleen lukt om de buitenkant van de tanden met het gaasje te doen, dan is dat nog altijd beter dan helemaal niks doen.
Sommige honden zullen het nooit toelaten om de tanden met een tandenborstel te poetsen. De honden die helemaal niets toelaten zullen waarschijnlijk iets vaker onder narcose moeten voor een gebitsreiniging.
Houdt de tanden wel altijd goed in de gaten. Zoals eerder gezegd is tandvleesontsteking zeer pijnlijk, en als u het gebit op tijd laat reinigen voorkomt u dat uw huisdier onnodig zijn of haar tanden verliest.
Andere gebitsproblemen
Cariës komt bij dieren, anders dan bij mensen, veel minder voor. Wel kan het gebeuren dat een tand afbreekt. Laat dit altijd even nakijken bij uw dierenarts. Als het binnenste van de tand bloot ligt kan dit flink gaan ontsteken. Verder komt bij de kat nog een auto-immuunziekte voor waarbij er wondjes op het tandvlees ontstaan. Laat dit dus ook altijd even nakijken bij uw dierenarts.
Tandhalslaesie, FORL, ORL of TR bij de kat
Wij zien zeer regelmatig dat er tandhalslaesies ontstaan in de tanden of kiezen bij de kat. Eigenlijk is een tandhalslaesie een oude benaming, de ziekte wordt nu FORL of ORL genoemd. FORL staat voor Feline Odontoclastische Resorptieve Laesies. In het Engels wordt het ook wel kortaf TR genoemd, dit staat voor Tooth Resorption. In Nederland noemen wij het meestal FORL.
Het is geen cariës.
In de vorige eeuw werd gedacht dat het cariës was, echter het proces van de glazuurbeschadiging bij FORL is niet hetzelfde als bij cariës.
FORL is een progressieve aandoening, dat wil zeggen dat als de ziekte zich eenmaal openbaart bij één element er na verloop van tijd steeds meer tanden en kiezen aangetast zullen worden.
Waar en hoe?
De tanden en kiezen worden aangetast op de overgang van tandkroon (boven het slijmvlies) en tandwortel (onder het slijmvlies). De laesies ontstaan doordat tandoplossende cellen (Odontoclasten) aangezet worden tot resorptie (afbreken, oplossen) van het tandweefsel.
Symptomen
Een tandhalslaesie herken je doordat net boven het tandslijmvlies een stukje bloederig weefsel zit. Het slijmvlies puilt in deze holte uit. Soms zie je echt een gat in de tand of kies. Tandhalslaesies verzwakken de tand of kies. De laesie kan tot aan of zelfs in de zenuwholte komen. Dit geeft hevige pijn, vergelijkbaar met kiespijn bij mensen. De kat eet slecht of helemaal niet. Er wordt met een scheve kop gegeten om de pijnlijke kant te ontzien. De tand of kies kan afbrokkelen en zelfs afbreken.
Soms is er al onder het slijmvlies een FORL begonnen en is dit alleen met een röntgenfoto zichtbaar te maken. FORL kan voorkomen in de bovenkaak en onderkaak, in de tanden en de kiezen.
Samenvattend zien wij het volgende:
– uit de bek stinken
– overmatig speekselen
– slechte of geen eetlust
– met een scheve kop eten
– geen koude vloeistoffen willen drinken
– plotseling stoppen met eten of drinken
Therapie
Er zijn verschillende therapieën geprobeerd. Variërend van vullen met amalgaam, witte vullingen, speciale vullingen die tegen een vochtig milieu kunnen (glasionomeer), gebitsreiniging onder sedatie, daarna polijsten en preventieve fluorbehandelingen. Echter, niets geeft verbetering en de Odontoclasten blijven het tandweefsel afbreken. Bij afgebroken tanden of kiezen zie je vaak nog wortelresten zitten.
De enige afdoende therapie, om de kat pijnvrij te krijgen, is het trekken of extraheren van de aangetaste (of ev. alle) tanden of kiezen.
Een kat kan heel goed eten als er één of meerdere kiezen ontbreken. De pijn wegnemen is de belangrijkste reden voor het trekken van de aangetaste kies of hoektand. Wij zijn geen voorstander om alle kiezen uit voorzorg te trekken, maar trekken alleen de kiezen die een probleem geven, vaak zijn dit echter wel meerdere kiezen tegelijkertijd. Een goede pijnstilling na de behandeling is vanzelfsprekend. Uiteraard zal de behandeling in goed overleg moeten plaatsvinden omdat, zoals eerder gezegd, FORL een progressief proces is.