Bloeddruk meten

Het belang van bloeddrukmeting bij (met name) katten, maar ook bij honden, is de laatste jaren zonder meer aangetoond. Wij zijn in het bezit van een modern, oscillometrisch werkend bloeddrukapparaat.

Wat is de oorzaak van hoge bloeddruk?

Oude katten met een te hard werkende schildklier of slecht werkende nieren hebben een grote kans op het ontwikkelen van een hoge bloeddruk. Ook katten waarbij deze organen goed werken kunnen echter een hoge bloeddruk hebben. Er is niet altijd een duidelijke oorzaak van hoge bloeddruk te vinden.

Wat zijn de gevolgen van hoge bloeddruk?

Een hoge bloeddruk is vooral schadelijk voor bepaalde organen.
– Ogen: het netvlies (bevindt zich achter in het oog en is essentieel voor het gezichtsvermogen) gaat bloeden of raakt los. Veel katten met hoge bloeddruk komen bij de dierenarts, omdat ze in korte tijd blind zijn geworden of omdat de eigenaar vlekken of bloed in de ogen heeft opgemerkt.
– Hersenen: er treden hersenbloedingen of beroertes op. Deze katten zijn plotseling geheel de kluts kwijt, lopen alleen nog maar rondjes of zijn verlamd.
– Nieren: de nierfunctie gaat achteruit. Alle symptomen van nierfalen (vermagering, slechte eetlust, veel drinken en plassen, braken) treden op.
– Hart: de hartfunctie verslechtert. De kat eet slecht, wordt benauwd en kan plotseling overlijden.
Kan ik zien of mijn kat hoge bloeddruk heeft? Nee. Zolang de gevolgen aan de verschillende organen nog niet zichtbaar zijn, is er niets aan de kat te merken. Zodra de gevolgen echter duidelijk worden (blindheid, bloedingen in het oog, hersen-, nier-, of hartaantasting) kan de kat serieuze problemen krijgen en moet er kordaat worden opgetreden om de gevolgen terug te draaien.

Hoe wordt de bloeddruk gemeten?

De belangrijkste voorwaarde voor een goede bloeddrukmeting is dat de kat niet al te angstig en opgewonden is. De meeste katten zijn bij de dierenarts natuurlijk niet echt ontspannen! De kat wordt dus eerst zoveel mogelijk op zijn/haar gemak gesteld. De bloeddruk wordt gemeten voordat er allerlei andere handelingen plaatsvinden zoals een injectie of bloedafname. Over het algemeen laten we de eigenaar de kat zelf vasthouden, kalmerend toespreken en aaien. Er zijn tegenwoordig verschillende apparaten op de markt om bloeddruk bij huisdieren te meten. De bloeddruk kan gemeten worden aan de poot of de staart. De meest gebruikte technieken werken volgens het Riva-Rocci-principe: een cuff of manchet wordt aangebracht om een poot of de staart. De manchet wordt opgepompt totdat het arteriële vat wordt dichtgedrukt. Op dit moment is er geen bloedstroom en hoort men dus niets. Vervolgens laat men de manchet langzaam leeglopen. Op het moment dat de bloedstroom weer start kan men met de Doppler-methode dit hoorbaar maken of registreert men (het apparaat) dit met de Oscillometrische methode. Dit moment correspondeert met de systolische (boven) druk. De diastolische (onder) druk is moeilijker te meten en de betekenis bij huisdieren is nog niet helemaal duidelijk. Wij gebruiken de Oscillometrische methode en hebben een apparaat die dit volledig automatisch kan doen, deze methode werkt ook erg snel, stil en daardoor erg stressvrij. Natuurlijk wordt enige stijging van de bloeddruk ingecalculeerd, omdat geen enkele kat geheel ontspannen is bij de dierenarts. De gemeten bloeddruk is altijd hoger dan wanneer de kat rustig thuis op de bank ligt.
Is het mogelijk om bij alle katten de bloeddruk te meten? Helaas niet.
Sommige katten zullen niet toestaan dat hun voorpoot door de dierenarts vastgehouden wordt en er een manchet om heen gedaan wordt. Dan zal het meten van de bloeddruk niet lukken. De kat verdoven voor een bloeddrukmeting is niet mogelijk, omdat de bloeddruk dan een stuk lager wordt. In onze praktijk zien we dat, indien de kat heel rustig behandeld wordt, het bij bijna alle katten lukt. Belangrijk is dat de kat niet met kracht in bedwang gehouden wordt. Dan zal nl. de bloeddruk ook stijgen en zal er geen betrouwbare meting plaats kunnen vinden. Bij twijfel over de betrouwbaarheid van de waarde zal de dierenarts de kat even in een rustige ruimte plaatsen en de meting daarna herhalen.

Hoe hoog mag de bloeddruk van een kat zijn?

Bij de meeste katten in rust is de bovendruk niet hoger dan 120 mm Hg.
Van hypertensie (verhoogde bloeddruk) bij een kat wordt gesproken bij waarden boven de 180 mm Hg.De gemeten waarde hangt echter van vele factoren af: de persoon die de meting uitvoert, de houding van de kat, de dikte van de manchet, de gebruikte apparatuur. Elke dierenarts zal dus zijn of haar eigen normen hanteren. Als de kat dus een keer terugkomt voor een herhaling van de bloeddrukmeting zullen alle omstandigheden hetzelfde moeten zijn, anders zijn de waarden niet vergelijkbaar.

Hoe wordt hoge bloeddruk behandeld?

Het meest gebruikte medicijn is Amlodipine. Het middel is erg veilig voor de kat en hoeft maar één maal per dag gegeven te worden. In onze praktijk lossen we, indien nodig, de tabletten op in een voor katten smakelijke vloeistof/suspensie. De meeste katten accepteren het dan ook door het eten. De dosering moet individueel vastgesteld worden voor elke kat. Na 1 of 2 controles is meestal duidelijk hoeveel een kat nodig heeft.

Mijn dierenarts meet geen bloeddruk bij mijn kat. Moet ik daarom vragen?

De noodzaak voor het meten van de bloeddruk bij oude katten is wetenschappelijk onomstotelijk bewezen. Bloeddruk meten bij katten is niet moeilijk en de benodigde apparatuur vergt geen hoge investering. Toch wordt het in Nederland nog maar door een minderheid van de dierenartsen gedaan. Daar zijn waarschijnlijk meerdere redenen voor. Er gaan altijd wat jaren overheen voor de praktijk de wetenschap volgt. Dat er voor de meting wat extra tijd uitgetrokken moet worden en het feit dat de omgeving absoluut rustig moet zijn, speelt waarschijnlijk ook een rol.

Tot slot

Niemand wil dat zijn of haar kat op oudere leeftijd plotseling blind wordt of geveld wordt door een beroerte. Zeker niet als dit te voorkomen is. De enige manier is de bloeddruk meten voordat deze problemen optreden. Het is een eenvoudige handeling die de meeste katten tolereren. De behandeling is simpel en het medicijn tegen hoge bloeddruk is niet duur.
Waarom wordt er in dit artikel over hoge bloeddruk alleen over katten gesproken?
Omdat dit probleem bij katten nu eenmaal veel vaker voorkomt dan bij honden, maar uiteraard zal dit in voorkomende gevallen bij honden ook onderzocht (moeten) worden.